مراقبت از دندان‌های شیری کودکان یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که والدین باید از همان اوایل زندگی فرزندشان به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگرچه دندان‌های شیری موقتی هستند و در نهایت جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند، اما نقش بسیار مهمی در رشد، تغذیه، تکلم و همچنین سلامت دهان و دندان در آینده ایفا می‌کنند.
اهمیت دندان‌های شیری
دندان‌های شیری نه‌تنها به کودک کمک می‌کنند تا غذا را بجود، بلکه در شکل‌گیری صحیح گفتار و حفظ فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی نیز تأثیر دارند. اگر دندان‌های شیری به‌موقع و با سلامت کامل در دهان باقی نمانند، ممکن است دندان‌های دائمی به‌صورت کج یا نامناسب رشد کنند و مشکلات ارتودنسی به‌وجود آید.
شروع مراقبت از بدو تولد
مراقبت از دهان کودک باید حتی قبل از رویش اولین دندان آغاز شود. پس از هر بار شیر خوردن، لثه‌های کودک را با یک پارچه نرم و تمیز یا گاز استریل مرطوب پاک کنید. با رویش اولین دندان (معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماهگی)، می‌توان از مسواک‌های نرم مخصوص نوزادان استفاده کرد.
مسواک زدن صحیح
کودک باید روزی دو بار مسواک بزند، ترجیحاً بعد از صبحانه و قبل از خواب. برای کودکان زیر ۳ سال، تنها از مقدار بسیار کمی خمیر دندان فلوراید‌دار (به اندازه یک دانه برنج) استفاده شود. برای کودکان ۳ تا ۶ سال، مقدار خمیر دندان می‌تواند به اندازه یک نخود باشد. حتماً والدین باید تا حدود ۷-۸ سالگی خود بر مسواک زدن کودک نظارت داشته باشند یا حتی خود این کار را برای او انجام دهند تا از تمیز شدن کامل دندان‌ها مطمئن شوند.
جلوگیری از پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان در کودکان شایع است و عمدتاً به دلیل تغذیه نامناسب و عدم رعایت بهداشت دهان ایجاد می‌شود. مصرف مداوم شیر، آبمیوه‌ها یا شیرینی‌جات، به‌ویژه قبل از خواب، خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهد. از دادن بطری شیر یا نوشیدنی‌های شیرین هنگام خواب خودداری کنید. همچنین، بهتر است کودک را به مصرف آب، میوه‌ها و سبزیجات تازه تشویق کنید.
مراجعه منظم به دندان‌پزشک
اولین معاینه آرامبخشی در دندانپزشکی کودکان کودک باید حداکثر تا یک‌سالگی یا پس از رویش اولین دندان انجام شود. این کار نه تنها به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک می‌کند، بلکه کودک را با محیط دندانپزشکی آشنا می‌سازد و ترس او را در آینده کاهش می‌دهد. مراجعه‌های منظم هر ۶ ماه یک‌بار برای بررسی وضعیت دندان‌ها توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
مراقبت صحیح از دندان‌های شیری، پایه‌گذار سلامت دهان و دندان در سال‌های آینده کودک است. با رعایت نکاتی ساده اما مؤثر، می‌توان از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کرد و لبخندی سالم و زیبا را برای کودک تضمین نمود. والدین نقش کلیدی در ایجاد عادات درست بهداشتی و تغذیه‌ای دارند و آموزش این مهارت‌ها از سنین پایین بسیار ارزشمند است.